మన శరీరం వివిధ రోగాల బారినుంచి కాపాడడానికి రోగనిరోధక వ్యవస్థ రక్షణ కవచంలా పనిచేస్తుంది. అయితే ఈ రోగనిరోధక వ్యవస్థ పనితీరు మందగించినా.. అందులో లోపాలు వచ్చినా శరీరంపై అనేక రకాల రోగక్రిముల దాడిచేసి అనేక రోగాలకు నిలయంగా మారుస్తాయి. మరి అలాంటి రోగనిరోధక వ్యవస్థలో సమస్యల వస్తే వాటి ముందుగా మనం ఎలాంటి లక్షణాల ద్వారా గుర్తించవచ్చు.
రోగ నిరోధక వ్యవస్థ శరీరమంతా వ్యాపించి వుంటుంది. ఈ వ్యవస్థ శరీరానికి సంబంధించిన కణాలు, బయట వుండే కొత్త కణాలేవో కూడా స్పష్టంగా తెలుసుకోగలుగుతుంది. శరీరానికి సంబంధించిన కణజాలాల్ని సూక్ష్మక్రిములు లోపలికి ప్రవేశించినప్పుడు రోగనిరోధక వ్యవస్థ వాటికి సరైన రీతిలో ప్రతిస్పందించి వాటిమీద దాడి చేస్తుంది. శరీరంలో యాంటిబాడీస్‌ వాటికి అనుగుణంగా సృష్టించుకుంటుంది. సూక్ష్మజీవులతో పోరాడుతుంది. వీటితో పోరాడే కణాల్ని ప్రేరేపించి రోగక్రిములను నశింపజేస్తుంది. అలాంటి రోగనిరోధక వ్యవస్థ సమస్యల వల్ల కనీసం 80 అనారోగ్యాలు సంభవిస్తాయి అంటున్నారు వైద్యులు.
చల్లటి వాతావరణంలో చేతులు, పాదాలు తెల్లగా లేదా నీలిరంగులోకి మారుతున్నాయా? ఇవి రేనాడ్స్‌ డిసీజ్‌ లక్షణాలు కావొచ్చు. ఇందులో చల్లటి వాతావరణంలో చేతులకు, పాదాలకు రక్తసరఫరా తగ్గుతుంది. దీంతో చేతులు, పాదాల చల్లగా అనిపిస్తాయి. రంగూ మారుతుంది. రేనాడ్స్‌ డిసీజ్‌ కూడా రోగనిరోధక నిరోధక వ్యవస్థ పొరపాటున మన మీదే దాడి చేయటం వల్ల తలెత్తేదే. రోగనిరోధక వ్యవస్థ మూలంగా థైరాయిడ్‌ గ్రంథి మందకొడిగా పనిచేయటంతోనూ చేతులు, పాదాలు చల్లగా అనిపించొచ్చు. కడుపుబ్బరం, కడుపునొప్పి, విరేచనాల వంటివి చాలావరకు మామూలు సమస్యలే కావొచ్చు. కొన్నిసార్లు పేగుపూత , అల్సరేటివ్‌ కొలైటిస్‌, గోధుమల్లోని గ్లూటెన్‌ పడకపోవటం వల్ల తలెత్తే సీలియాక్‌ డిసీజ్‌ వంటి సమస్యల్లోనూ ఇలాంటివి వేధించొచ్చు. వీటికీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ పనితీరే కారణం.
కళ్లు అదేపనిగా, అతిగా పొడిబారటం జాగ్రన్స్‌ సిండ్రోమ్‌ లక్షణం కావొచ్చు. కన్నీరు కళ్లను తేమగా ఉండేలా చేస్తుంది కదా. జాగ్రన్స్‌ సిండ్రోమ్‌ గలవారిలో రోగనిరోధక వ్యవస్థ దీన్నే దెబ్బతీస్తుంది. కన్నీరు ఎండిపోయేలా చేస్తుంది. ఫలితంగా కళ్లు పొడిబారటం, ఎర్రబడటం వంటివి వేధిస్తాయి. కళ్లలో ఇసుక పడ్డట్టుగానూ అనిపిస్తుంటుంది. చూపు, రెటీనా కూడా దెబ్బతినొచ్చు.
చర్మం మీద తలెత్తే దద్దుకూ రోగనిరోధక వ్యవస్థ అతిగా స్పందించటమే కారణం. చర్మం మీద పొలుసులతో కూడిన సోరియాసిస్, సోరియాటిక్‌ ఆర్థ్రయిటిస్‌ సైతం దీంతో ముడిపడినవే. గతి తప్పిన రోగనిరోధక వ్యవస్థతో ప్రేరేపితమయ్యే వాపు ప్రక్రియ చర్మ కణాల మీద దాడి చేయటమే వీటికి మూలం. ఇలాంటి సమస్యల్లో చర్మం ఎర్రబడటం, పొలుసులు లేవటం, నొప్పితో కూడి న ఎర్రటి దద్దు వంటివి కనిపిస్తాయి. రోగనిరోధక వ్యవస్థ వెంట్రుకల కుదుళ్ల మీదా దాడి చేయొచ్చు. దీంతో జుట్టు కుచ్చులు కుచ్చులుగా ఊడిపోవచ్చు. తల మీదే కాదు.. గడ్డం వంటి చోట్లా వెంట్రుకలు రాలిపోవచ్చు. మాడు మీద సోరియాసిస్ మూలంగానూ జుట్టు ఊడిపోవచ్చు. డిప్రెషన్‌ మానసిక జబ్బే అయినా రోగనిరోధక వ్యవస్థ కూడా దీనికి కారణం కావొచ్చు.
గతి తప్పిన రోగనిరోధక వ్యవస్థ మూలంగా ఇన్‌ఫ్లమేషన్‌ ప్రేరేపించే సైటోకైన్లు మెదడులోకి చేరుకోవచ్చు. ఇవి మూడ్‌ను, ఉత్సాహాన్ని ఉత్తేజితం చేసే సెరటోనిన్‌ వంటి రసాయనాల మోతాదులను తగ్గించొచ్చు. దీంతో నిరుత్సాహం ఆవహిస్తుంది. రోగనిరోధక సమస్యలు ఎండ పడకపోవటానికీ దారితీయొచ్చు. ముఖ్యంగా ల్యూపస్‌తో బాధపడేవారికి ఏమాత్రం ఎండ తగిలినా చర్మం చురుక్కుమంటుంది. వీరి చర్మానికి ఎండ తగిలినప్పుడు రోగనిరోధక వ్యవస్థ ప్రేరేపితమై ఇబ్బందులు సృష్టిస్తుంది. అందువల్ల ల్యూపస్‌ గలవారు ఎండలోకి వెళ్లినప్పుడు టోపీ, చలువ అద్దాలు ధరించటం.. సన్‌స్క్రీన్‌ లోషన్లు రాసుకోవటం మంచిది.
పనులు ఎక్కువైనప్పుడు అలసిపోవటం సహజమే. కానీ తరచూ అలసట, నీరసం ముంచుకొస్తుంటే.. అదీ కంటి నిండా నిద్రపోయినా ఇవి తలెత్తుతుంటే రోగనిరోధక వ్యవస్థ మందకొడిగా పనిచేస్తుందనే అర్థం. రోగనిరోధక వ్యవస్థ అతిగా ప్రేరేపితం కావటం వల్ల తలెత్తే వాపు ప్రక్రియ సైతం నిస్సత్తువకు దారితీయొచ్చు. తరచూ జలుబు, ఫ్లూ వంటి జబ్బుల బారినపడుతున్నా రోగనిరోధక వ్యవస్థ సరిగా పనిచేయటం లేదన్నమాటే. ఏడాదికి నాలుగు, అంతకన్నా ఎక్కువసార్లు చెవి, సైనస్‌ ఇన్‌ఫెక్షన్లు.. ఏడాదికి రెండు సార్లు న్యుమోనియా బారినపడుతుంటే లేదూ ఏటా రెండు, అంతకన్నా ఎక్కువసార్లు యాంటీబయోటిక్‌ మందులు వేసుకోవాల్సిన అవసరం ఏర్పడుతున్నా రోగనిరోధక వ్యవస్థ బలహీనపడిందనే అనుకోవచ్చు.
గీసుకోవటం, కోసుకోవటం వంటి మామూలు గాయాలు సైతం త్వరగా మానకుండా వేధిస్తున్నాయా? ఇందుకు రోగనిరోధక వ్యవస్థ పనితీరు మందగించటం కూడా కారణమై ఉండొచ్చు. రోగనిరోధక వ్యవస్థ సక్రమంగా పనిచేస్తుంటే గాయాలకు వేగంగా స్పందిస్తుంది. గాయం మానటానికి అవసరమైన పోషకాలను అక్కడికి చేరవేస్తుంది. అదే మందకొడిగా పనిచేస్తే గాయాలు మానకుండా దీర్ఘకాలం వేధిస్తుంటాయి. పనులు ఎక్కువైనప్పుడు అలసిపోవటం సహజమే. కానీ తరచూ అలసట, నీరసం ముంచుకొస్తుంటే.. అదీ కంటి నిండా నిద్రపోయినా ఇవి తలెత్తుతుంటే రోగనిరోధక వ్యవస్థ మందకొడిగా పనిచేస్తుందనే అర్థం. రోగనిరోధక వ్యవస్థ అతిగా ప్రేరేపితం కావటం వల్ల తలెత్తే వాపు ప్రక్రియ సైతం నిస్సత్తువకు దారితీయొచ్చు.
మన శరీర ధారుడ్యాన్ని బట్టి, మంచి అలవాట్లను బట్టి రోగనిరోధక శక్తి ఆధారపడుతుంది. అందుకే మనం బలమైన పౌష్టికాహారం తీసుకోవాలి. పరిశుబ్రతను పాటించాలి. అప్పుడే ఎలాంటి రోగాలు మన దరిచేరవు. ఆరోగ్యకరమైన జీవనాన్ని గడపవచ్చు.
