మనలో చాలా మంది ప్రశాంతమైన నిద్ర కోసం ప్రతి రోజు ప్రయత్నిస్తూ ఉంటాం. కానీ మన ఈ ఉరుకుల పరుగుల జీవితంలో ఇది సాధ్యం కావట్లేదు. మనిషి ఆరోగ్యకరంగా జీవించడానికి, రోజుకు కనీసం 7 నుంచి 9 గంటల నిద్ర అవసరం. అలాగే మనం పడుకున్న తరువాత గాఢ నిద్రలో ఎంతసేపు ఉన్నాం అనేది చూసుకోవాలి.
ఆధునిక జీవనశైలిలో మనం నిద్రకు ఇవ్వాల్సిన ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం లేదు. ఖాళీ దొరికిన కాసేపూ విశ్రాంతి తీసుకోవడం కంటే.. వివిధ మాధ్యమాల్లో వినోదం కోసం వెదుకుతూ గడిపేస్తున్నాం. ఒకవేళ నిద్రపోయినా.. అది సగం సగం నిద్రలానే మారిపోతోంది. నాలుగు గంటలు నిద్రపోయాం కదా.. ఆరు గంటలు నిద్రపోయాం కదా అని గంటలు లెక్కపెడ్తున్నాం. అయితే..ఎన్నిగంటలు నిద్రపోయాం అనేదానికన్నా ఎంత మంచి నిద్రపోయాం అనేది మన ఆరోగ్యాన్ని నిర్ధారిస్తుందని నిపుణులు అంటున్నారు. మనకు పూర్తి నిద్ర చాలా ముఖ్యం. ముఖ్యంగా గాఢ నిద్ర..దీనినే మంచి నిద్ర అని చెప్పింది.ఇది మన శరీరాన్ని రిపేర్ చేసే శక్తిని ఇస్తుంది. తగినంత నిద్ర స్థూలకాయం, గుండె జబ్బులు వంటి వ్యాధులను నివారించడమే కాకుండా అనారోగ్యంతో ఉన్నప్పుడు త్వరగా కోలుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.
వివిధ వయసుల వ్యక్తులు గాఢనిద్రలో వేర్వేరు సమయాలను గడుపుతారు. పిల్లలు పెద్దవారి కంటే ఎక్కువ సమయం గాఢనిద్రలో గడుపుతారు. సాధారణంగా చెప్పాలంటే, పాఠశాల వయస్సు పిల్లలు మరియు టీనేజ్ వారి నిద్ర సమయంలో 20-25% గాఢ నిద్రలో గడపవలసి ఉంటుంది. పెద్దలు తమ నిద్ర సమయంలో 16-20% గాఢ నిద్రలో గడపాలి. పెద్దయ్యాక గాఢ నిద్రలో తక్కువ సమయం గడుపుతున్నారని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. పురుషులు, అయితే, వయసు పెరిగే కొద్దీ స్త్రీల కంటే గాఢ నిద్రలో చాలా తగ్గుదల ఉంటుంది.
గాఢ నిద్ర అంటే ఏంటి…?
నిద్రలో నాలుగు దశలు ఉంటాయి. మొదటి దశ వేగవంతమైన కంటి కదలిక అనగా NREM దశ 1- మీరు నిద్రపోగానే ఈ దశ ప్రారంభమవుతుంది. ఈ దశ సుమారు 20 నిమిషాలు ఉంటుంది. రెండవ దశ NREM స్టేజ్ 2 – ఈ నిద్ర వ్యవధి మొత్తం రాత్రి నిద్రలో 50% ఉంటుంది. ఈ స్థితిలో, మెదడు నెమ్మదిగా తరంగాలు లేదా డెల్టా తరంగాలను విడుదల చేయడం ప్రారంభిస్తుంది. మూడవ దశ NREM స్టేజ్ 3 – నిద్ర యొక్క ఈ దశను ‘గాఢ నిద్ర’ అంటారు.
శరీరం పునరుద్ధరణ అలాగే, అభివృద్ధికి ఇది చాలా ముఖ్యమైన దశ. నాల్గవ దశ వేగవంతమైన కంటి కదలిక ( REM)- ఈ నిద్ర స్థితిలో, దాదాపు అన్ని కండరాలు సడలుతాయి. శ్వాస సక్రమంగా ఉండదు. కలలు రావడం మొదలవుతాయి. ఇది మన నిద్ర చివరి అదేవిధంగా అతి ముఖ్యమైన సైకిల్. నాలుగోదశ నిద్ర ఎంత ఎక్కువ ఉంటె అంత ఆరోగ్యం ఉంటుందని నిపుణులు చెబుతారు. కనీసం మనం నిద్రించిన మొత్తం సమయంలో ఈ దశ 20 శాతం ఉండాలని వారు సూచిస్తున్నారు.
డీప్ స్లీప్ వల్ల కలిగే ఆరోగ్యప్రయోజనాలు ఏంటి..?
గాఢ నిద్రలో, శరీరం గ్రోత్ హార్మోన్ను విడుదల చేస్తుంది. ఇది కణజాలాన్ని నిర్మించడానికి మరియు మరమ్మత్తు చేయడానికి సహాయపడే రసాయనం. బాల్యంలో సాధారణ ఎదుగుదలకు గ్రోత్ హార్మోన్ చాలా ముఖ్యమైనది, అయితే ఇది వయోజన శరీరాల్లో కూడా పాత్ర పోషిస్తుంది. ఇది వ్యాయామం తర్వాత కండరాలను నిర్మించడంలో సహాయపడుతుంది. లోతైన నిద్రలో కండరాలకు రక్త ప్రసరణ పెరగడం ఈ ప్రక్రియలకు సహాయపడుతుంది. అల్జీమర్స్ రోగుల మెదడుల్లో అసాధారణ మొత్తంలో కనిపించే బీటా-అమిలాయిడ్ అనే ప్రోటీన్ వంటి మెదడు నుండి వ్యర్థాలను తొలగించడంలో గాఢ నిద్ర కూడా పాత్ర పోషిస్తుంది. ఈ వ్యర్థాలను తొలగించడం వల్ల మెదడు ప్రాసెస్ చేయడానికి మరియు జ్ఞాపకాలను నిల్వ చేయడానికి సహాయపడుతుంది.
గాఢ నిద్ర రోగనిరోధక వ్యవస్థ మెరుగ్గా పని చేయడంలో సహాయపడుతుంది మరియు కణాలలో శక్తిని తిరిగి ఉంచుతుంది. గాఢనిద్ర లేకపోవడం ఆరోగ్యానికి హానికరం అని స్పష్టమైంది. మీకు తగినంత గాఢ నిద్ర లేనప్పుడు, మీరు మొత్తంగా తక్కువ నాణ్యత గల నిద్రను పొందుతారు. శరీరం మరియు మెదడుపై దీని ప్రభావం ఉంటుంది. గాఢమైన నిద్ర లేకపోవడం దీర్ఘకాలిక నొప్పిని మరింత తీవ్రతరం చేస్తుంది. మీరు ఎంత గాఢమైన నిద్రను పొందినప్పుడు, అంత తక్కువ నొప్పిని అనుభవించవచ్చు. స్లీప్ అప్నియా వంటి చికిత్స చేయని నిద్ర రుగ్మతలు ఉన్న పిల్లలు తక్కువ గాఢ నిద్రను పొందుతారు. తగ్గిన గాఢ నిద్ర పెరుగుదల హార్మోన్ విడుదలకు ఆటంకం కలిగిస్తుంది. ఇది సాధారణ వృద్ధి కంటే నెమ్మదిగా వృద్ధి చెందడానికి దారితీయవచ్చు. అదృష్టవశాత్తూ, పిల్లలు వారి నిద్ర రుగ్మతకు చికిత్స పొందిన తర్వాత పెరుగుదలను పొందవచ్చు.
అల్జీమర్స్ రోగుల మెదడు కణజాలంలో బీటా-అమిలాయిడ్ ఫలకాలు ఏర్పడతాయి. గాఢ నిద్ర లేకపోవడం వల్ల ఈ ప్రొటీన్లను క్లియర్ చేసే ప్రక్రియలో జోక్యం చేసుకోవచ్చు. ఇది వ్యాధిని మరింత వేగంగా అభివృద్ధి చేయగలదు. గాఢ నిద్ర లేకపోవడం రోగనిరోధక వ్యవస్థకు కూడా హాని కలిగించవచ్చు. జలుబు లేదా ఫ్లూ వంటి సాధారణ అనారోగ్యాల భారిన పడవచ్చు. గాఢ నిద్ర లేకపోవడం వల్ల గుండె జబ్బులు లేదా క్యాన్సర్ వంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు
నిద్రకు ఉపక్రమించే ముందు కాసేపు ధ్యానం చేయడం అలవాటు చేసుకుంటే గాఢనిద్ర మీ సొంతమవుతుంది. కొద్దిరోజుల్లోనే ఆ మార్పు మీలో స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. బెడ్రూమ్లో ఉష్ణోగ్రత సాధారణ స్థాయి కన్నా కొద్దిగా తక్కువ ఉండేలా చూసుకోవాలి. శరీరానికి హాయినిచ్చేలా ఉండాలి. మంచి నిద్రకు ఇది అవసరం. బెడ్పైకి చేరిన తరువాత ఫోన్ ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ చూడకూడదు. గ్యాడ్జెట్స్ వల్ల నిద్ర దూరమవుతుంది.